LAN MAN TRÂU

LAN MAN TRÂU

ĐÙI TAO

Thời bao cấp, trâu bò do Hợp tác xã quản lý và giao cho các gia đình chăn dắt ăn công điểm hàng vụ. Do của chung nên trách nhiệm thường kém, trâu chết nhiều do đói, rét… Trâu chết phải lập biên bản và chôn vì sợ dịch bệnh, có cán bộ thú y giám sát hẳn hoi. Việc chôn trâu chết thường mang xuống bãi đào hố và lẳng xuống đó. Tuy nhiên đấy chỉ là hình thức. Đợi đêm xuống, một số người lại mang dao, thúng, xô chậu xẻo thịt mang về ăn.

Lần ấy cũng vậy, mấy người buổi tối lẩn xuống bãi đi lấy thịt trâu. Vì phải làm trộm nên mò mẫm trong đêm, tranh nhau cắt, xẻo. Bỗng một vị kêu lên:

-      Ấy! Đùi tao! Đùi tao!

Tiếng ông kia:

-     Mẹ kiếp! Trâu Hợp tác chứ trâu đếch gì của mày mà mày gianh.

-------------------------------

LÀM TRÂU

Ngày xưa, có một ông đồ học mãi mà thi cứ bị trượt. Lần đấy may mắn vớt vát được cái Hương Cống, cũng rất lấy làm hãnh diện với bạn bè, bà con. Định làm con trâu nhà để khao làng.

Nhưng năm ấy có lệnh từ trên xuống cấm giết trâu vì sợ ảnh hưởng đến sản xuất. Ông Cống bèn làm đơn trình lên quan huyện có lý do là con trâu nọ già yếu xin được mổ thịt.

Viên tri huyện vốn là dân văn chương lại là chỗ quen biết với ông Cống nên xem đơn rồi cười tinh quái mà phê vào cuối đơn rằng:

“Người ta thì chẳng được đâu

Nhưng còn ông Cống làm trâu thì làm”.

-------------------------------

TRẠNG QUỲNH VIẾT ĐƠN

Một cô gái góa ở Kẻ Tri có con trâu chết đã ba ngày, trâu chương lên thối um mà bọn chức dịch trong làng cứ làm khó dễ, chưa cho chôn. Đợi mãi không được, cô nhờ người làm đơn trình quan huyện.

Trên đường đi, đến một chỗ lội, cô gặp một anh chàng ra dáng học trò. Anh kia hỏi thăm biết chuyện, mượn cô lá đơn xem lỡ tay đánh rơi xuống bùn. Cô gái bắt đền, anh học trò liền đem giấy bút ra, thảo ngay tờ đơn khác cho cô. Đơn rằng:

Ta là gái goá Kẻ Tri
Nếu trâu không chết việc chi lụy đời? 
Lội đồng, váy hếch, đơn rơi
Ta phải cậy người mần lại đơn ni
Quan tri ơi hỡi quan tri ! 
Ba ngày trâu chết, giờ thì mần răng 
Xét đơn phải xét công bằng 
Không thì … cho thằng mần đơn

Cô gái thật thà cầm đơn vào trình quan. Xem xét chữ nghĩa và lời lẽ, viên tri huyện hỏi cô gái ai là người đã viết đơn hộ cô. Cô gái kể rõ mọi chuyện đã xẩy ra trên đường. Tri huyện lặng người, biết ngay kẻ đó là Trạng Quỳnh chứ không ai khác. Tuy tức vì bị chửi xỏ, nhưng quan cũng đành phải chấp thuận cho cô gái kia được về chôn trâu mà không phải nộp phạt.