GỎI NHỆCH NGA SƠN

Dân Nga Sơn lâu nay rất tự hào về cái món gỏi Nhệch của quê mình, mặc nhiên coi đó là một loại ẩm thực đã có thương hiệu. Xưa kia người ta chỉ làm gỏi cá chứ chưa biết gỏi Nhệch. Cá bắt dưới ao, dưới sông lên trống trong chậu cho bài tiết sạch rồi đánh vẩy lược lấy thịt, thái mỏng, rắc thính vào. Đầu đuôi thì băm nhỏ nấu với mẻ thành một thứ nước sền sệt gọi là chẻo.

Khoảng độ vài chục năm nay, kinh tế dư dả, món gỏi Nhệch cũng bắt đầu xuất hiện đáp ứng nhu cầu của các Thượng đế. Ở xã Nga Liên, Nga Sơn có những quán rộng hàng mấy héc-ta, cây cảnh, non bộ đẹp như vườn thượng uyển. Lại còn phòng lạnh điều hòa, phòng lớn dọn được hàng chục mâm.

Chúng tôi đã chọn quán Gỏi Kính (ông chủ tên Kính) ở phía cống Mộng Giường. Quán này có cái độc đáo là làm nổi giữa sông Hưng Long nên vừa nhấm nháp vừa ngắm bèo trôi trên sông. Để có được món gỏi Nhệch cũng phải mất nhiều công phu lắm. Thịt con Nhệch (họ nhà lươn) thái lát ra ngâm với nước chanh, riềng sả rồi vớt ra vắt thật khô, đem trộn thính.

Quan trọng nữa là chế biến Chẻo. Da và xương nhệch chiên lên rồi xay nhỏ với vỏ quýt và cái gì đó nữa… là bí quyết của mỗi nhà không ai biết được. Sau đó mới đun thành một thứ nước đặc sền sệt vàng vàng rất đặc trưng cho món gỏi Nhệch.

Khi ăn cuốn lá sung lại thành hình cái phễu cùng với các loại lá như vọng cách, cúc tần, rau ngổ, lá mơ, mùi tàu, rau má… Bỏ vào đó ít miếng Nhệch, mấy lát hành, riềng, ớt và ít Chẻo, mắm tôm.

Ăn cái gói ấy ta sẽ thấy đầu lưỡi ngọt, thơm, bùi, cay, chua, đắng, mặn… đủ cả các hương vị của cuộc đời. Thực khách thường dùng gỏi Nhệch ăn kèm với bánh đa và nhắm với rượu quốc lủi.

Con Nhệch vốn sống vùng nước lợ ven biển, rất nhiều nơi có nó. Nhưng để chuyển thành một món ăn ưa thích thì người Nga Sơn đã thành công. Chẳng thế mà ở Hà Nội, TP Thanh Hóa, TX Bỉm Sơn đã có những tấm biển quảng cáo “Gỏi Nhệch Nga Sơn”. Xe ca vận chuyển ra Hà Nội chỉ sau một cú điện thoại. Hộp xốp lót đá lạnh với đầy đủ bộ lệ gỏi Nhệch, Chẻo và các lá, các gia vị kèm theo.

Tuy nhiên phải ăn ở chính cái nơi nó sinh ra thì mới cảm nhận được hết cái ngon của Gỏi Nhệch.