PHẬN ỐC

1/ Ốc bươu vàng

Khoảng đầu những năm 90 báo chí, các phương tiện truyền thông ra sức quảng bá cho các nhà sản xuất giống Ốc bươu vàng lúc ấy mới xuất hiện ở nước ta. Nào là: “Đi lên từ Ốc bươu vàng” hoặc “Đại gia Ốc bươu vàng”… Nghe nói vậy bà con vùng quê nghèo nhà tôi sướng rơn, giàu có, đổi đời đến nơi rồi. Chỉ có vài đôi giống mà nó sinh sôi nẩy nở ra ngàn vạn con, ăn không xuể.

Chú em nhà hàng xóm công tác ở trên Tỉnh, tranh thủ Chủ nhật nghỉ mang về nhà mấy đôi ốc giống nghe nói mua đâu hai chục ngàn. Đầu tiên phải nâng niu nuôi trong thau chậu, cho nó ăn, để vào chỗ mát cho nó đẻ trứng. Mọi người hân hoan đón nhận những chùm trứng màu hồng hồng, xinh xinh mang ra ao nhân giống.

Niềm hân hoan ấy chưa kịp lâu thì tai họa ập xuống như đã thấy. Ốc bươu vàng tràn ngập khắp nơi, tàn phá hoa màu, diệt không kịp.

2/ Cái tù và

Ở các vùng nông thôn ta trước đây đôi lúc có tiếng Tù và. Trong đêm tối mà nghe tiếng Tù và rúc liên hồi thì thổn thức và ghê rợn lắm: ú…ú…um…um…um…Có thể khiến cho con nít đang quấy khóc phải nín bặt. Tù và không phải là một con vật, nó là cái vỏ ốc biển, khi thổi thật mạnh hơi vào đấy sẽ phát ra âm thanh và truyền đi xa. Thời kỳ Hợp tác xã, Tù và do các tay bảo vệ hoa màu nắm giữ để đi canh đồng. Còn thời xưa nữa, các Tuần phiên, Hương kiểm trong làng được phát Tù và để canh phòng đảm bảo an ninh, chống trộm cướp. Cái câu tục ngữ: “Ăn cơm nhà, vác Tù và hàng tổng” là như vậy.

3/ Ẩm thực

Lúc xưa chúng tôi thích ăn ốc mút. Ấy là loại ốc nhỏ rửa sạch luộc chín. Khi ăn cắn vỡ một đầu, mút mạnh nơi mồm ốc, ruột sẽ chạy sang. Có lẽ do vậy mà gọi là ốc mút chăng? Bây giờ trên các vỉa hè đường phố, tối tối các nam nữ thanh niên ngồi quây quanh hàng ốc, cắn cắn, mút mút, coi như một cái thú ẩm thực dân dã.  

Người đời sau hay truyền tụng một lối ẩm thực vô cùng cầu kỳ của thi sỹ Tản Đà. Ông lấy những cái vỏ ốc nhồi, rồi úp lên từng cái mầm rau muống. Sau mấy hôm cọng rau lớn lên tự luồn lách trong vỏ ốc. Cắt những ngọn rau ấy, đập vỡ vỏ ốc lấy ra cọng rau muống trắng như giá đỗ, ăn ngon, ngọt và giòn.

4/ Có một câu đố: Con gì? Nói về con ốc rất sinh động và hiện thực như sau:

                                   Nhà hình xoắn, ở dưới ao

                          Chỉ có một cửa ra vào mà thôi

                                   Mang nhà đi khắp mọi nơi

                          Dừng lại đóng cửa nghỉ ngơi một mình

Còn Nữ sĩ Hồ Xuân Hương thì có một bài thơ tứ tuyệt “Vịnh ốc nhồi” rất chi là hay và tinh nghịch mang đậm phong cách đặc trưng Hồ Xuân Hương:

                                Bác mẹ sinh ra phận ốc nhồi

                                Đêm ngày lăn lóc đám cỏ hôi,

                                Quân tử có thương thì bóc yếm

                                Xin đừng ngó ngoáy lỗ trôn tôi