TỘI HỦ HÓA

Hồi xưa, thời phong kiến, tội hủ hóa (trai gái không cưới hỏi ngủ với nhau) bị xử rất hà khắc, cạo trọc đầu bôi vôi, làng bắt vạ...

     Cách nay vài ba chục năm về trước vẫn còn định kiến khá nặng nề. Hủ hóa mà bị bắt quả tang là ghê lắm, tội tày đình. Bây giờ nhiều lúc nghĩ lại thấy nó ấu trĩ.

     Cái năm dạy ở cấp 3 Thạch Thành, vào một đêm cuối thu trăng sáng vằng vặc, đang ngủ say nghe anh Tiến, dạy môn Sinh sang gõ cửa khe khẽ gọi: “Mau, mau. Dậy đi bắt trộm”. Loàng quàng xỏ chân vào dép, cầm một cái gậy chạy theo. Ra khu lớp học, bên trong tối mò mò, chỉ nghe có tiếng lục cục. Anh Tiến bất ngờ bấm đèn pin hô to: “Đứng yên! Chạy là chết”. Chúng tôi xông vào. Thằng con trai đã vọt cửa sổ chạy biến ra ngoài. Còn mỗi đứa con gái tô hô. Khổ thân con bé cứ khóc van như bổ củi. Các bà, các chị bắt đầu nhiếc móc: “Đẹp mặt nhỉ. Thật là đồ đĩ. Không biết con cái nhà ai…”. Thế là lập biên bản, giao cho công an xã sở tại. Chả rõ sau cái vụ ấy, con bé có sống được ở làng nữa hay không.

       Khoảng năm 1986, nơi trường cấp 2 tôi dạy có một cô làm Thư viện, chồng lái xe bắc nam, đi đâu gái đấy. Đã thế về còn hành hung vợ. Không chịu nổi cô đâm đơn ra tòa xin li hôn. Tuy tuổi đã ngoài 30 nhưng trông cô còn giòn giã, sắc nét lắm. Bỗng hôm ấy cô vắng mặt ở trường không lý do. Ba ngày, một tuần, rồi hai tuần…Trở lại trường cô nói là đi chữa bệnh. Các nguồn tin khác cho biết cô đã có bồ bao cho ở đâu đó. À, thì ra người này đã mấy lần đến trường nói là người nhà của cô. Nhà trường rồi Công đoàn tổ chức họp kiểm điểm. Cô hứa rất ngon lành. Nhưng mấy tháng sau chuyện cũ lại tái phát.

     Ông Hiệu trưởng rất bực. Các biên bản hội nghị, các lời hứa của cô hóa ra là trò đùa hay sao. Chuyện nhây nhưa cả năm, kết cục là năm sau cô ta có một đứa con. Có lẽ nhà trường cũng đã báo cáo lên cấp trên.

       Một hôm, tôi và ông Hiệu trưởng có việc gì đó lên Phòng Giáo dục, nhân tiện hỏi về việc xử lý tội hủ hóa của cô.

       Trưởng phòng đã ngót 60 tuổi, tóc bạc trắng thong thả mời nước chúng tôi rồi ôn tồn:

        -  Theo các thày nên như thế nào?

Ông Hiệu trưởng không kìm được búc xúc:

      -  Trường tôi bị cắt thi đua cũng vì cô này. Đề nghị Phòng phải xử thật nặng làm gương cho kẻ khác, ví dụ như buộc thôi việc chẳng hạn….

 Trưởng phòng cứ chăm chú nghe, cuối cùng cười và bảo:

     -  Các thày nên nghĩ cho kỹ, xử lý cho khéo, kẻo khổ người ta. Gia cảnh mà êm ấm chả ai muốn vậy. Nếu anh em có những ý kiến này kia thì lãnh đạo cũng phải biết giải thích để cho họ thấu hiểu.

         Hôm ấy tôi được một bài học về ứng xử nhân văn với đồng loại.  

        Nhưng có một chuyện hủ hóa mà tôi không thể nào thông cảm được.

        Bà ấy là người xã tôi, đã có chồng đang ở bộ đội. Những năm chiến tranh, bộ đội thường xa nhà hàng năm trời, thậm chí dăm bảy năm là chuyện thường. Bà có một đứa con trai thì chồng vào bộ đội, vài năm sau thêm đứa nữa, lại thêm đứa nữa… Dân làng rì rầm đồn rinh khắp xó chuyện con ai, con ai. Bà mặc xác, hơi đâu mà đi thanh minh, thanh nga. Của bà chứ của ai mà cấm. Vậy là một lũ con lít nhít ra đời nhưng chả rõ bố nào. Ông chồng thoạt đầu về cũng ngán ngẩm, làm căng, định thôi. Nhưng sau, ông bình tâm nghĩ lại và cho qua. Chắc ông cho rằng cũng vì chiến tranh mới nảy ra cái bi kịch ấy.

       Dân làng ít người thông được như ông. Ai cũng bảo ông hiền quá, nhu nhược quá. Ông còn thương bà vì bà đẹp lộng lẫy, dẻo mồm, lưng ong, mắt dao cau, lại khéo chiều chuộng. Có người đã nói diễu cợt: “Cá vào giỏ ta là của ta”.